środa, 7 czerwca 2023

Urok Rabki lat trzydziestych

Dawnej Rabki Czar to coroczna impreza, przenosząca uczestników
w czasy dynamicznego rozwoju Rabki jako uzdrowiska,
przypadające na lata 1900-1939.
W tym roku impreza odbędzie się w dniach 16-18 czerwca.
KLIKNIJ ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z PROGRAMEM

Właściwy rozwój Rabki nabrał tempa od roku 1895, w którym to rabczańskie dobra nabył dr. Kazimierz Kaden. To dzięki jego staraniom, zabiegom i determinacji, Rabka zawdzięcza swój rozwój i postęp. Dzięki jego inicjatywom założony został zdrenowany park, wybudowano łazienki, nowe obiekty służące celom leczniczym oraz administracyjnym, wiele budynków mieszkalnych, zaprowadzono wodociąg, kanalizację oraz oświetlenie elektryczne większości obiektów.

Z uwagi na to, że źródła lecznicze wytrysnęły z dala od wsi i tam powstało właściwe zdrojowisko, Rabka istniała jakby w dwu różnych światach. Z jednej strony toru kolejowego – cicha wioska góralska ze starym, drewnianym zabytkowym kościółkiem – z drugiej, za wzniesieniem, rozsiadło się zdrojowisko na miarę europejską; wspaniałe wille z balkonami i werandami tonącymi w kwiatach, okazały gmach łazienek zdrojowych, w centrum kwietniki, gazony i deptaki z przechadzającymi się „wytwornymi kobietami w toaletach – dernier cri de saison”.

To wszystko, na przestrzeni mijających lat sytuowało Rabkę w szeregu zdrojowisk najwyższej rangi. Skuteczność kuracji rabczańskich z jej słonymi wodami oraz walory panującego tu łagodnego, podgórskiego klimatu najlepiej obrazowały coroczne dane statystyczne o rosnącej wciąż popularności zdrojowiska

W latach dwudziestych, wydawałoby się wysokiej prosperity, liczba przybywających do Rabki oscylowała około 10 – 15 tys. osób rocznie, natomiast pod koniec lat trzydziestych sięgała już 29 – 30 tysięcy osób.

Tak duża frekwencja obaliła wiele lat pokutujące, choć nie uzasadnione przekonanie, że Rabka jest tylko „rajem dla dzieci”. Okazało się bowiem, że jest również „czyśćcem dla dorosłych”; idealnym miejscem wypoczynku i skutecznego leczenia wielu przypadłości gnębiących również dorosłych, którzy coraz liczniej przybywali tu po zdrowie z całej Polski, ale też i spoza jej granic.

Do wzrostu liczebności kuracjuszy i popularyzacji zdrojowiska przyczyniała się ciągła jego modernizacja i rozbudowa. Kto od kilku lat nie był w Rabce, tego uderzał ogromny rozmach i szybkość z jaką powstawały coraz to nowe budowle.

Szeregi zupełnie nowych pensjonatów i zakładów leczniczych były następstwem przybywania do Rabki kuracjuszy z coraz dalszych stron kraju i zagranicy. Wiele spośród nowych budynków urządzano komfortowo, nawet z doprowadzeniem solanki do pensjonatowych łazienek, pozwalających na stosowanie przepisywanych kąpieli bez wychodzenia z domu Było to możliwe pod warunkiem uzyskania szerszego dostępu do źródeł obfitujących w solankę. Zintensyfikowane zostały więc poszukiwania nowych jej zasobów.

Ktoś kiedyś napisał, że ze zdrojowiskiem rabczańskim zazwyczaj bywa tak, że w pierwszym tygodniu Rabkę się ogląda, w drugim ocenia ją należycie, a w trzecim przywiązuje się do niej całym sercem, a przywiązanie to nie wygasa z czasem; przeciwnie – za Rabką się tęskni i wraca do niej wielokrotnie. Dlatego spotyka się tutaj tak często znajomych sprzed lat. Co prawda trochę wyrośli, niektórzy nawet wyłysieli, ale Rabka wydaje się im jeszcze milsza i piękniejsza. Posiada więc całe rzesze miłośników i wiernych wielbicieli, którzy odczuwając autentycznie głęboko jej czar i urok tak chętnie do niej przyjeżdżają.

Prezentowany poniżej tekst ukazuje Rabkę początku lat trzydziestych XX wieku, jej atmosferę, a także możliwości lecznicze oferowane przybywającym tu w nadziei poprawy stanu swego zdrowia.

Józef Szlaga

środa, 24 maja 2023

Rabczańskie reminiscencje sportowe. Część III – sporty zimowe w 1933 roku (odc. 3/3)

Jubileuszowy bieg TTN Turbacz – Rabka z racji 25-lecia.


Z okazji 25 – letniego jubileuszu Tatrzańskie Towarzystwo Narciarzy Kraków urządza w dniu 29 stycznia br. „Jubileuszowy bieg TTN“ na przestrzeni Turbacz - Rabka. Bieg organizowany jest na zasadzie regulaminu PZN i dostępny, jest tylko dla zawodników w klasach 1 – 3 oraz dla klasy starszych. Bieg ten odbywa się o nagrodę wędrowną TTN Kraków. Nagrodę zdobywa klub, którego 3 - ej zawodnicy bez różnicy klas osiągną sumarycznie najlepszy czas. W wypadku równości czasów zespołowych, decyduje o zwycięstwie lepszy czas indywidualny jednego z zawodników danych zespołów. Nagroda przechodzi definitywnie na własność klubu po trzechkrotnem kolejnem zdobyciu, lub pięciokrotnem, bez uwzględnienia kolejności. Nagroda musi być do czasu definitywnego zdobycia zwracana corocznie do Zarządu TTN Kraków, na 2 tygodnie przed terminem biegu. Pozatem otrzymują trzej najlepsi zawodnicy z każdej klasy żetony.



Zgłoszenia do biegów przesyłać należy pod adresem: Tatrzańskie Towarzystwo Narciarzy, Kraków, Rynek Gł. 25, III p. w terminie do dnia 27 stycznia br. do godz. 20-tej. Późniejsze zgłoszenia nie będą uwzględniane.

Losowanie kolejności startu odbędzie się w lokalu TTN dnia 27 stycznia br. o godz. 21-ej. Wpisowe do biegu w wysokości zł 1 od osoby winno być wpłacone na starcie przy odbiorze numeru startowego.

Kwatery w schronisku na Turbaczu, można rezerwować bezpośrednio w Oddziale PTN w Nowym Targu. Start rozpocznie się punktualnie o godz. 11-ej obok schroniska na Turbaczu Meta w Rabce obok Domu Zdrojowego. Ogłoszenie wyników i rozdanie nagród nastąpi po biegu, w dniu zawodów w Rabce.

Polska Zachodnia styczeń 1933 r.

Zimowa kampanja Rabki


Rabka, w lutym

Z początkiem ostatniego tygodnia panował silny mróz, dochodzący w nocy do dwudziestu kilku stopni! W drugiej połowie tygodnia mróz zaczął opadać i temperatura w nocy ubiegłej wynosiła już tylko -12ºC, dochodząc w dzień prawie do zera. Obecnie trwa ładna słoneczna pogoda, warunki dla narciarzy są nadal idealne. (…).

Dotychczas bawiło w Rabce w okresie zimowym 1748 osób, nie licząc młodzieży w zakładach i szkołach sanatoryjnych. W cyfrze tej nie jest również uwzględniony wojskowy oddział ośrodka narciarskiego, który przybył tu w ostatnią środę z orkiestrą wojskową, łącznie około 200 osób, na 6-tygodniowy pobyt.

poniedziałek, 15 maja 2023

Rabczańskie reminiscencje sportowe. Część III – sporty zimowe w 1933 roku (odc. 2/3)

Gwiazda Br. Czecha jeszcze nie zaszła
Mistrzostwa narciarskie Podhala – Bronisław Czech pierwszy w kombinacji, Łuszczek w skokach 


Rabka, 21 stycznia. Popularna miejscowość klimatyczna Rabka, była terenem walk o mistrzostwo narciarskie Podhala. Jeśli się weźmie pod uwagę, że Podhale, obejmujące takie ośrodki jak Zakopane, Nowy Targ, jest dziś ciągle jeszcze i zapewne długo jeszcze pozostanie najsilniejszym okręgiem w Polsce, to dojdzie się do przekonania, że mistrzostwa tegoż okręgu są generalną próbą sił przed mistrzostwami Polski i dają przegląd najlepszych narciarzy Polski.

Także i tego roku zawody te zapisały się w dziejach okręgu, jako impreza ze wszech miar udała. Dopisali zawodnicy, między którymi nie brakło nikogo, ktoby miał coś w tym koncercie narciarskim do powiedzenia, a wspaniała śnieżna pogoda sprawiła, że zawody odbyły się w idealnych rzec można warunkach.

Zawody miały w tym roku specjalnie sensacyjny posmak, gdyż brał w nich udział Bronisław Czech, który od powrotu z Lake Placid wstrzymywał się od udziału w zawodach, a wielu uważało, że już nigdy na starcie nie stanie. Zapowiedzi te nie spełniły się. Czech stanął do walki z ekstraklasą polskiego narciarstwa i udowodnił, że gwiazda jego nietylko nie zaszła, ale nadal świeci pierwszorzędną jasnością.

sobota, 6 maja 2023

Rabczańskie reminiscencje sportowe. Część III – sporty zimowe w 1933 roku (odc. 1/3)

Rabka -Zdrój, w październiku 1932 r.

Młoda Sekcja Narciarska Ogniska Związku Podhalan w Rabce, która ubiegłego sezonu zimowego rozbudziła intenzywny ruch narciarski urządzeniem pierwszych, na wysokim poziomie imprez zimowych w Zdroju, przystąpiła obecnie do przebudowy swej skoczni na „Grzebieniu" według planów kpt. Romana Loteczki.

Wieża rozbiegowa będzie cofnięta o 4 m w tył, rozbieg zostanie rozszerzony do 3,50 m, pogłębiony i złagodzony, wyrównane będą usterki na zeskoku przez uskuteczniony wkop na długości 25 m , oraz zostanie zrównane pole lądowania. Po dokonanej przebudowie osiągalność skoków wyniesie 50 - 60 m.

Roboty ziemne zostały już częściowo wykonane, dalsza praca wre w całej pełni, a koszta robocizny w kwocie 1500 zł. pokrywa Ognisko Związku Podhalan w Rabce. 

Skocznia na Grzebieniu po gruntownej przebudowie w 1933 r.


W tym roku weszła Sekcja w skład Polskiego Związku Narciarskiego jako klub nr. 100. W nowo obranym Zarządzie pod prezesurą p. Bali Władysława znajdują się obywatele, dający rękojmię, że w tym sezonie imprezy narciarskie w Rabce przybiorą imponujący wygląd. Do Collegium Sędziów, przedstawionych do zatwierdzenia Polskiemu Związkowi Narciarskiemu weszli pp. Bala Władysław, Bieś Jan, prof. Borkowski Stanisław, Dr Kaden Kazimierz, Łysek Mieczysław.